Mevsim değişiklikleri yalnızca hava sıcaklığını değil, ruh halimizi de etkiliyor. Çoğumuz depresyonun daha çok sonbahar ve kış aylarında ortaya çıktığını düşünsek de, ilkbahar ve yaz aylarında da mevsimsel depresyon yaşanabiliyor. Psikiyatri Uzmanı Prof. Dr. Işıl Göğcegöz, bu durumu açıklayarak yaz ve kış depresyonlarının nedenlerini, belirtilerini ve başa çıkma yollarını anlattı.
Mevsimsel Depresyon Nedir?
Mevsimsel depresyon, mevsim değişiklikleriyle ortaya çıkan depresif belirtilerle kendini gösteren bir duygu durum bozukluğudur. Genellikle “kış tipi depresyon” olarak bilinse de, ilkbahar ve yaz aylarında da depresyonun görülebileceği belirtiliyor. Yaz aylarında yaşanan depresyon, daha nadir olsa da bazı kişilerde ciddi etkiler yaratabiliyor.
Sıcak Havalarda Depresyon Daha Yaygın!
Prof. Dr. Göğcegöz, mevsimsel depresyonun coğrafi faktörlerle de bağlantılı olduğunu belirtiyor. Kış depresyonu genellikle güneş ışığı eksikliğinden kaynaklanırken, yaz depresyonu uyku düzenindeki bozukluklarla ilişkilendiriliyor. Araştırmalara göre, sıcak iklimlerde yaz depresyonu daha sık görülüyor. Örneğin, Tayland’da yaz depresyonu görülme oranı %6 civarında.
Mevsimsel Depresyonun Belirtileri
Mevsimsel depresyonun belirtileri depresyonun türüne göre değişse de, genel olarak şu belirtiler görülebilir:
- Sürekli depresif hissetme
- Huzursuzluk ve sinirlilik
- Uyku düzensizlikleri
- İştahta değişimler (iştahsızlık veya aşırı yeme)
- Günlük aktivitelerden zevk alamama
- Enerji düşüklüğü ve halsizlik
- Konsantrasyon güçlüğü
- Umutsuzluk, değersizlik hissi
- Ölüm veya intihar düşünceleri
Yaz Depresyonu ile Nasıl Başa Çıkılır?
Yaz aylarında depresyon belirtileri yaşıyorsanız, şu yöntemleri deneyebilirsiniz:
- Uyku düzeninizi koruyun: Uyuduğunuz ortamın karanlık olmasına dikkat edin.
- Güneş ışığını sınırlayın: Mümkünse loş veya serin ortamlarda vakit geçirin.
- Sıcak havadan kaçının: Serin mekanları, hatta klimalı alanları tercih edin.
- Gerekirse profesyonel destek alın: Belirtiler şiddetliyse veya intihar düşünceleri varsa bir uzmana başvurun.
Kış Depresyonu ile Mücadele Yöntemleri
Kış aylarında depresyon belirtileri daha sık görüldüğünden, şu öneriler depresif ruh halinizi hafifletebilir:
- Gün ışığını maksimum seviyede kullanın: Açık havada vakit geçirin, gün ışığı ile doğrudan temas etmeye çalışın.
- Aydınlatmanızı iyileştirin: Daha parlak ampuller tercih edin ve ışık terapisi yöntemlerini araştırın.
- Sağlıklı beslenin: Proteinden zengin, karbonhidrattan fakir bir diyet depresif belirtileri hafifletebilir.
- Düzenli uyuyun: Sabahları güne iyi bir ışık kaynağıyla başlamak faydalıdır.
- Psikolojik destek alın: Gerekirse bir uzmandan profesyonel destek almaktan çekinmeyin.
Mevsim değişiklikleri bedenimiz kadar ruh halimizi de etkileyebilir. Eğer mevsimsel depresyon belirtileri yaşıyorsanız, erken önlemler almak ve gerektiğinde uzman desteğine başvurmak, sağlıklı bir ruh hali korumanıza yardımcı olacaktır.
