Aydoğan Yüce – Haber Analiz
Amerika Birleşik Devletleri’nde, halkın büyük kısmının haberdar bile olmadığı devasa bir kaynak var. Üstelik bu kaynak, yalnızca ekonomik değil, jeopolitik dengeleri de değiştirebilecek büyüklükte. Değeri, kamu borcunun dört katı. ABD’deki tüm özel evleri satın alabilecek, NASDAQ’taki tüm şirketleri tek tek bünyeye katabilecek büyüklükte bir servetten söz ediyoruz: “Amerika’nın Sessiz Mirası.”
150 Trilyon Dolarlık Sessizlik
Konu, uzun süredir ekonomi çevrelerinde fısıltı halinde dolaşsa da, eski CIA ve Hazine danışmanı Jim Rickards’ın açıklamalarıyla yeniden gündeme taşındı. Rickards’a göre ABD’nin batısında bulunan devasa federal topraklar, yüzeyin altında milyarlarca dolarlık stratejik maden rezervi barındırıyor. Ancak asıl dikkat çeken, bu rezervlerin bugüne dek halkın erişimine ve kullanıma kapalı tutulmuş olması.
Yasaların Gölgesinde Kapanan Bir Hazine
Bu varlığın korunmasında başrolü oynayan yasal yapı ise, 1970’lerden bu yana Amerikan hukukunun omurgası sayılan Chevron Doktrini idi. Ve yıllarca bu maden sahaları, çevresel gerekçelerle erişime kapatıldı. Ancak 2024’te ABD Yüksek Mahkemesi, tarihi bir kararla Chevron kararını iptal etti.
Rickards bu gelişmeyi şöyle özetliyor:
“Trump’ın atadığı Yüksek Mahkeme yargıçları bu doktrini iptal etti. Artık o kaynaklara ulaşmak için önümüzde hukuki bir engel kalmadı.”
ABD’nin Yeni Enerji ve Güç Stratejisi mi?
Gizli varlığın içinde sadece altın yok. Bakır, lityum, nadir toprak elementleri ve enerji geçişinde hayati rol oynayan onlarca kritik maden söz konusu. Özellikle lityum gibi pillerde kullanılan elementlerin Çin’in kontrolünde olduğu düşünüldüğünde, ABD’nin bu rezervleri açması, yalnızca iç piyasa için değil, küresel enerji dengeleri açısından da oyunu değiştirebilir.
Rickards’ın teorisi de burada stratejik bir noktaya değiniyor:
ABD bu kaynakları, “altına dayalı uzun vadeli tahviller” için teminat olarak kullanabilir.
Bu model, borcun ödenmesinden çok, teminatlandırılarak yeniden güven yaratılmasına dayanıyor.
Bir Ekonomik Motor Uyanıyor
Amerikan tarihinde benzer bir dönem daha vardı: 1862 tarihli Homestead Yasası. Bugünse benzer bir hamlenin, madencilik üzerinden yapılması gündemde. Rickards bu süreci “unutulmuş ekonomik motorun yeniden çalıştırılması” olarak tanımlıyor.
Küresel Yarışta Yeni Bir Kart mı?
ABD, Çin’in elinde olan nadir toprak elementi tekelini kırmak için bu rezervleri kullanabilir.
Bu da doların rezerv para birimi olarak sarsılan güvenini yeniden pekiştirmek için önemli bir adım olabilir.
Geçmişin Mirası, Yarının Krizi mi?
Amerika’nın 150 trilyon dolarlık bu “gizli hazinesi”, halktan saklanan bir servetin öyküsü değil sadece.
Ancak bu sessiz mirasın açılması, yeni sorunları da beraberinde getirebilir.
Mar-a-Lago Planı’nın İkinci Perdesi mi?
Rickards’ın işaret ettiği bu sessiz mirasın yeniden gündeme taşınması, aslında tek başına bir olay değil.
Son dönemde konuşulan ve “Mar-a-Lago Planı” olarak adlandırılan büyük stratejinin ikinci aşamasına da denk düşüyor.
Formülün ilk iki aşamasını hatırlayalım:
(1) Küresel Kaos Yarat
→ Gümrük Vergileri + Asker Çekme Tehditleri
→ Dünya ekonomilerini zayıflat, güvensizlik üret, dolar dışı arayışları kışkırt
(2) Çözüm Sun: Güvence Mekanizması Kur
→ ABD Kamu Servet Fonu + Askeri ve Ekonomik Güç Gösterisi
→ “Amerika hâlâ en güvenilir liman” algısı yarat
İşte şimdi, bu devasa doğal kaynakların yeniden erişilebilir hale getirilmesi, tam da bu kamu servet fonunun içini doldurabilecek potansiyel bir hamleye işaret ediyor.
Rickards’ın ima ettiği şey açık:
Amerika’nın altı, yeni dönemin üstyapısını finanse edecek.
100 Yıllık Tahvillerle Kapanış
Planın son aşamasında ise, bu kamu servet fonu kullanılarak altına dayalı, 100 yıllık tahvillerin ihraç edilmesi düşünülüyor.
Altının ons fiyatının 150.000 dolara sabitlenmesiyle, ABD’nin elindeki 8.133 tonluk rezerv teminat gösterilerek, 37 trilyon dolarlık kamu borcu yeniden yapılandırılabilir.
(3) Yeni Para Aracı Sun: 100 Yıllık Altına Dayalı Tahviller
→ Altının ons fiyatını 150.000 $ gibi yüksek bir değere sabitle
→ ABD’nin 8.133 ton altınını teminat göster
→ 37 trilyon dolarlık borcu yeniden yapılandır, hatta sil
İstenen Sonuç: ABD’nin Hem Finansal Hem Jeopolitik Üstünlüğünü Yeniden Kurması
Ez cümle:
“ABD, dünyada ekonomik ve güvenlik krizi yaratıp, bu krizden çıkış için kendi altın destekli tahvillerini çözüm olarak sunarak hem borcunu sıfırlamak hem de küresel hâkimiyetini yeniden kurmak istiyor.”
ABD’nin “sessiz mirası”, yalnızca toprağın altındaki madenleri değil, yeni dünya düzeninin jeopolitik ve ekonomik kaldıraçlarını da ortaya çıkarıyor.
Ve eğer bu süreç hızlanırsa, Mar-a-Lago Planı’nın sadece bir teori değil, bir strateji olarak sahneye indiğini hep birlikte izleyeceğiz.
