İngiltere’de 10 yılı aşkın süredir devam eden toplu dava sonuçlandı. Mastercard, milyonlarca müşterisine tazminat ödemek zorunda kaldı. Karar, tüketici hakları açısından bir dönüm noktası niteliğinde.
Her Hak Sahibine 70 Sterlin Ödenecek
İngiltere’de mahkemeler, Mastercard’ın 47 milyon müşterisine toplamda yüz milyonlarca sterlin tazminat ödemesine hükmetti. Tazminat miktarı kişi başı ortalama 70 sterlin olarak belirlendi. Karar sonrası hak sahiplerinin ödeme alabilmesi için herhangi bir başvuru süreci gerekmeyecek, ödemeler otomatik olarak yapılacak.
Tarihi Dava 10 Yıl Sürdü
Bu toplu dava, eski bir finansal ombudsman olan Walter Merricks tarafından 2016 yılında açıldı. Merricks, Mastercard’ın 1992 ile 2008 yılları arasında perakendecilere uyguladığı yüksek işlem ücretlerinin, dolaylı olarak tüketicilere yansıtıldığını öne sürerek şirketi dava etmişti.
46 Milyon Tüketici Dolaylı Olarak Zarar Gördü
Davada öne çıkan iddiaya göre; Mastercard, işlem ücretlerini doğrudan tüketicilerden değil, alışveriş yapılan işletmelerden tahsil etti. Ancak bu maliyet, perakendeciler tarafından ürün ve hizmet fiyatlarına yansıtılarak milyonlarca tüketicinin dolaylı olarak zarara uğramasına neden oldu.
Toplu Dava Niteliğinde İlk Örnek
Bu dava, 2015 yılında yürürlüğe giren Birleşik Krallık Tüketici Hakları Yasası kapsamında açılan ilk büyük toplu dava (class action) olarak tarihe geçti. Mastercard, davayı uzlaşmayla kapatmayı önererek 200 milyon sterlinlik bir ödeme teklifinde bulundu. Mahkemenin uzlaşmayı onaylamasıyla süreç tamamlandı.
Tazminat Almaya Kimler Hak Kazanıyor?
Aşağıdaki şartları taşıyan herkes, bu karar kapsamında tazminat almaya hak kazanıyor:
- İngiltere, Galler veya Kuzey İrlanda’da 20 Haziran 1997 – 21 Haziran 2010 tarihleri arasında ya da İskoçya’da 22 Mayıs 1992 – 21 Haziran 2010 tarihleri arasında en az üç ay yaşamış olmak,
- Belirtilen tarihlerde Mastercard ile alışveriş yapmış olmak,
- 6 Eylül 2016 itibarıyla 18 yaşından büyük olmak ve Birleşik Krallık’ta ikamet etmek.
Ödemeler 28 Gün İçinde Başlayacak
Mahkeme kararıyla birlikte Mastercard, tazminat ödemelerini en geç 28 gün içinde gerçekleştirecek. Paranın nasıl ve ne şekilde dağıtılacağına dair detaylar, davaya özel hazırlanan resmi web sitesi ve bilgilendirme belgeleri üzerinden duyurulacak.
Tüketici Hakları İçin Emsal Teşkil Ediyor
Bu karar yalnızca milyonlarca kişiye doğrudan ödeme yapılmasını sağlamakla kalmıyor, aynı zamanda büyük şirketlerin tüketici zararlarını göz ardı edemeyeceğine dair önemli bir mesaj veriyor. Hukukçulara göre bu dava, gelecekte açılabilecek benzer davalar için de güçlü bir emsal teşkil edecek.
