Kosova’da uzun süredir tartışmalara neden olan başörtüsü yasağı yeniden gündemde. Ülkedeki Yüksek Mahkeme, Eğitim Bakanlığı tarafından çıkarılan “kılık kıyafet yönetmeliğinde başörtüsünün yasaklanmasına” ilişkin kararı onaylayarak büyük tepki topladı.
Eğitim, Bilim, Teknoloji ve İnovasyon Bakanlığı’nın (MASHTI) hazırladığı yönetmelikte yer alan başörtüsü yasağına karşı açılan dava sonuçlandı. Kadınlar Mesleki Gelişim Ağı (Arrita) tarafından açılan davayı inceleyen Yüksek Mahkeme, Bakanlığın kararını hukuka uygun buldu ve itirazı reddetti.
Telegrafi gazetesinin haberine göre, mahkeme gerekçesinde Bakanlığın “öğrencilerin kıyafet ve davranış kurallarını belirleme” yetkisine sahip olduğunu belirtti. Kararda ayrıca, Üniversite Öncesi Eğitim Kanunu ile Mesleki Eğitim ve Öğretim Kanunu’na atıf yapılarak, bu yetkinin açık şekilde tanımlandığı ifade edildi.
Arrita tarafından açılan dava dilekçesinde, son yıllarda başörtüsü taktığı için okullarından uzaklaştırılan veya derse girmesi engellenen çok sayıda öğrenci bulunduğu vurgulanmıştı. Özellikle lise düzeyindeki okullarda başörtüsü nedeniyle mağduriyet yaşayan öğrencilerin sayısının arttığına dikkat çekilmişti.
Ancak Yüksek Mahkeme, bu şikayetleri dikkate almak yerine, Bakanlığın yetkisini öne çıkararak davayı reddetti.
Kosova’da başörtüsü tartışmaları yeni değil. Ülkede 2010 yılında yürürlüğe giren idari talimatlarla kamuda başörtüsü “dini üniforma” kapsamına alınmış ve yasaklanmıştı. O dönemde Kosova İslam Birliği, bu uygulamaya karşı çıkarak başörtüsünün dini bir vecibe olduğunu ve bir “üniforma” olarak değerlendirilemeyeceğini savunmuştu.
Aradan geçen yıllara rağmen başörtüsüne yönelik yasaklayıcı uygulamaların devam etmesi, nüfusunun yüzde 90’ından fazlası Müslüman olan Kosova’da toplumsal gerilimi yeniden artırdı.
Yüksek Mahkeme’nin kararı, insan hakları savunucuları ve sivil toplum kuruluşları tarafından “inanç özgürlüğüne açık bir müdahale” olarak nitelendirildi. Kararın Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin düşünce, vicdan ve din özgürlüğü maddeleriyle çeliştiği savunuluyor.
Kosova kamuoyunda ise “laiklik” ve “inanç özgürlüğü” dengesi üzerinden yeniden hararetli bir tartışma başladı.
