Bulgaristan’da günlerdir süren öfke seli sonunda hükümeti devirdi. Vergi artışlarıyla dolu bütçe tasarısına karşı alevlenen protestolar, Başbakan Rosen Jelyazkov’u koltuğundan etti. On binlerce kişinin sokaklara döküldüğü gecenin ardından Jelyazkov, bugün Ulusal Meclis kürsüsüne çıkarak istifasını resmen açıkladı.
Sofya’dan Varna’ya, Plovdiv’den Burgas’a… Tam 25 şehirde eş zamanlı düzenlenen gösteriler, hükümete yönelik çığı büyüttü. Hükümetin geri adım atmamasına öfkelenen binler, "İstifa!" sloganlarıyla sokakları doldurdu.
Jelyazkov mecliste yaptığı konuşmada, “Toplumun sesini duyduk. Genç de yaşlı da bu hükümeti istemedi. Bu sivil duruşa saygı duyuyoruz” ifadeleriyle geri çekildi.
Yalnızca bu yıl göreve gelen azınlık hükümeti, görevi boyunca tam beş kez güvensizlik oylamasından kıl payı kurtulmuştu. Ancak bu kez durum farklıydı: Haftalardır devam eden protestolar, yaklaşan altıncı güvensizlik oylamasının sonucunu adeta belli etmişti. Jelyazkov, oylamadan çıkamayacağını görerek “zor bir döneme giriyoruz” diyerek istifasını duyurdu.
Kriz, ülkenin 1 Ocak itibarıyla euroya geçiş hazırlıkları kapsamında hazırlanan ilk euro bazlı bütçeyle başladı.
Vergi ve sosyal güvenlik primi artışlarını içeren tasarı, halk tarafından “yolsuzlukları perdeleme girişimi” olarak yorumlandı. Tepki çığ gibi büyüyünce hükümet tasarıyı geri çekmek zorunda kaldı. Ancak bu geri adım bile öfkeyi dindirmedi.
Cumhurbaşkanı Rumen Radev, hükümete karşı en sert çıkışlardan birini yaptı. Hafta içinde hem protestoculara destek verdi hem de meclise “Meydanları dinleyin” çağrısında bulundu. Bu açıklamanın ardından Jelyazkov’un koltuğunun daha fazla sallandığı görüldü.
Başbakanın istifası sonrası gözler şimdi Cumhurbaşkanı Radev’de. Anayasa gereği, parlamentodaki partilere yeni hükümeti kurma görevi verilecek. Eğer sonuç alınamazsa Bulgaristan yine sandığa gidecek.
Son dört yılda dokuz kez seçim atmosferine giren Bulgar halkı için yeni bir seçim olasılığı büyük bir bıkkınlık yaratmış durumda.
2021’den bu yana birbirini izleyen seçimler ve kısa ömürlü koalisyonlar, ülkedeki siyasi güveni dibe çekti. Katılım oranları her seçimde düşerken halkın sisteme olan inancı da zayıfladı. Jelyazkov’un istifası, bu güvensizlik döngüsünün bir sonucu olarak yorumlanıyor.
On binlerin öfkesiyle sarsılan hükümet ayakta kalamadı. Jelyazkov’un istifasıyla Bulgaristan yeni bir siyasi belirsizliğe doğru sürüklenirken, ülkede gözler şimdi kurulacak yeni hükümette ve yaklaşabilecek erken seçimlerde.
