Antalya’nın Demre ilçesinde yürütülen arkeolojik kazılarda, Noel Baba efsanesinin ardındaki gerçek kişi olarak bilinen Aziz Nikolaos’a ait olabileceği değerlendirilen olağanüstü bir lahit keşfedildi. Boyutları ve konumu nedeniyle “şimdiye kadar bulunan en güçlü kanıt” olarak nitelenen bulgu, hem Türkiye arkeoloji dünyasında hem de uluslararası bilim çevrelerinde büyük heyecan yarattı.
Aziz Nikolaos Kilisesi’nin iki katlı ek yapısının tam 6 metre altında ortaya çıkarılan dev kireçtaşı lahit, kazı ekibini şaşkınlığa uğrattı. 1989’dan bu yana sürdürülen kazıların “en etkileyici buluntusu” olarak açıklanan eser, yıllardır tartışılan büyük soruyu yeniden gündemin merkezine taşıdı:
Aziz Nikolaos gerçekten burada mı yatıyor?
Kazı başkanı Doç. Dr. Ebru Fatma Fındık, keşfin arkeolojik ağırlığını şu sözlerle özetledi:
“Bu büyüklükte, bu ihtişamda ve tam olarak beklediğimiz konumda bir lahitle karşılaşmamız, burasının Aziz Nikolaos’un gerçek mezarı olma ihtimalini ciddi biçimde güçlendiriyor. Tarihi kaynaklarla şaşırtıcı derecede örtüşen bir keşif.”
Şu ana kadar yalnızca lahidin kapağı tamamen açığa çıkarılabildi. Mezar odasının görülebilen küçük kısmı, içeride daha fazla bulgu olabileceğinin işaretlerini veriyor. Kazı ekibinin en büyük umudu, lahidin üzerinde yer alabilecek bir yazıt ya da sembolün kimliği kesinleştirmesi.
Doç. Dr. Fındık, ekibin heyecanını şöyle dile getirdi:
“Eğer bir yazıta ulaşabilirsek, yüzyıllardır süren tartışmayı sonlandırma şansımız doğacak. Bu, yalnızca arkeoloji için değil, dünya kültür tarihi için de dönüm noktası olur.”
Kazıların önümüzdeki aylarda hızlandırılması ve lahidin tamamen ortaya çıkarılması planlanıyor.
M.S. 3. yüzyılın sonlarında Myra’da (bugünkü Demre) doğan Aziz Nikolaos, yardımseverliği, yoksullara gizlice destek oluşu ve çocukları korumasıyla kısa sürede halk arasında kutsal bir figüre dönüştü. Yüzyıllar boyunca anlatılan mucizelerle ünü Akdeniz’i aştı; Batı dünyasında ise zamanla neşeli, kırmızı giysili “Noel Baba” karakterine evrildi.
Bugün milyarlarca kişinin tanıdığı bu figürün kökleri aslında Akdeniz’in küçük bir kasabasına, Myra’ya dayanıyor.
1087 yılında Aziz Nikolaos’a ait olduğu iddia edilen kemikler, İtalya’nın Bari kentine götürüldü. Ancak bu kalıntıların gerçekten Aziz Nikolaos’a ait olduğuna dair kesin bir bilimsel kanıt hiçbir zaman sunulamadı.
Bu nedenle Demre’deki yeni keşif, tarihin en büyük tartışmalarından birini çözüme kavuşturabilecek potansiyele sahip.
Demre’de gün ışığına çıkarılan 6 metrelik dev lahit, yalnızca bir mezar değil; Noel Baba efsanesinin ardındaki gerçek kişiyi doğrulayabilecek en somut arkeolojik bulgu olma ihtimalini taşıyor. Önümüzdeki aylarda yapılacak çalışmalar, hem Türkiye’nin kültürel mirasına hem de dünya tarihine damga vurabilecek sonuçlar doğurabilir.
Bu olağanüstü keşif, gözleri yeniden Türkiye’ye çevirdi. Belki de yüzyıllardır anlatılan Noel Baba hikâyesinin ardındaki gerçek, ilk kez bu kadar yakın.
