Suriye'de yıllardır süren fiili bölünmenin son perdesi aralanıyor. Şam yönetimi, terör örgütü PKK/YPG'nin Suriye kolu SDG ile yürütülen "entegrasyon" görüşmelerini rafa kaldırarak, örgüte askeri ve siyasi sonuçları ağır olacak dört maddelik kesin bir ültimatom verdi.
Diplomatik kaynaklara göre bu mesaj, artık müzakere değil dayatma niteliği taşıyor.
10 Mart'ta varıldığı iddia edilen mutabakata rağmen aylardır hiçbir somut adım atmayan SDG, Şam'ın sabrını taşırdı.
Suriye yönetimi, federasyon hayalleri kuran ve fiilen "devlet içinde devlet" yapılanması oluşturan SDG'nin niyetinin artık açık olduğunu değerlendiriyor: Entegre olmak değil, Şam'ı içeriden dönüştürmek.
Bu tablo üzerine Şam, diplomatik süreci askıya alarak sahayı yeniden dizayn edecek bir yol haritasını devreye soktu.
SDG cephesi geçtiğimiz haftalarda "Mazlum Abdi Şam'a gidiyor, anlaşma imzalanıyor" propagandasıyla servis edilen görüntülerle algı operasyonu yürüttü.
Ancak gerçekte yaşanan, örgüte yakın hesapların organize ettiği tam teşekküllü bir dezenformasyondu.
Şam yönetimi bu iddiayı sert bir açıklamayla yalanladı. Suriye Dışişleri kaynakları, "ademimerkeziyetçi" model önerisinin ülkenin birliğine doğrudan tehdit olduğunu ilan etti.
Yenişafak yazarı Yahya Bostan'ın kulis bilgilerine göre, Şam yönetimi 28 Aralık itibarıyla nihai kararını verdi.
Buna göre SDG'ye "oyalama taktiklerine son ver, ya teslim ol ya tasfiye" mesajı iletildi.
Şam'ın değerlendirmesi net:
"Bu mesele uzarsa, güneyde İsrail destekli unsurlar ve Batı'daki eski Baas kalıntıları cesaretlenir. SDG dosyası kangrene dönüşmeden kapatılmalı."
Kasım ayında Beyaz Saray'da yapılan ve Trump, Şara ve Türk heyetinin katıldığı kritik zirve sürecin kırılma noktası oldu.
Bu toplantıda SDG'nin ayak sürümesi halinde askeri seçeneğin tek yol olduğu vurgulandı.
ABD, Türkiye ve Suriye arasında; DEAŞ'la mücadele, SDG'nin tasfiyesi veya entegrasyonu, Türkiye-Suriye güvenlik anlaşması, yaptırımların kaldırılması başlıklarında sahada ortak hareket etme kararı alındı.
Son haftalarda artan DEAŞ saldırılarının zamanlaması dikkat çekici.
Bostan'a göre bu saldırılar, SDG üzerindeki baskıyı kırmak ve sahayı karıştırmak için devreye sokuldu.
Kulislerde konuşulan iddia ise çok daha çarpıcı:
"DEAŞ'ın ipleri İsrail'in elinde. Sahadaki kaos kontrollü biçimde tırmandırılıyor."
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler ve MİT Başkanı İbrahim Kalın'ın 22 Aralık'taki Şam ziyareti, sürecin ikinci kırılma noktası oldu.
Bu görüşmede Türk tarafı, SDG'nin oyalama ve zaman kazanma stratejisini açıkça masaya koydu.
Suriye tarafının yanıtı ise netti:
"Suriye devleti orada olacak. Alternatif yok."
SDG'nin Şam'a sunduğu teklif, federal bir yapı talebini içeriyor:
Kendi ordusu, kendi parlamentosu, merkezi hükümetin giremediği bölgeler, perde arkasında yapılan yorum ise çarpıcı:
"SDG entegre olmak istemiyor, Şam'ı entegre etmek istiyor." Bu teklif Şam tarafından kesin ve geri dönülmez biçimde reddedildi.
Şam yönetiminin SDG'ye ilettiği ve artık pazarlık payı bulunmayan şartlar şöyle:
Suriye Arap Ordusu, tüm askeri varlığıyla Fırat'ın doğusunda konuşlanacak.
Türkiye ve Irak sınırındaki tüm kapılar merkezi hükümetin kontrolüne geçecek.
Haseke ve Deyrizor'daki petrol, doğalgaz ve enerji altyapıları Şam yönetimine devredilecek.
Arap nüfusun çoğunlukta olduğu alanlardan SDG tamamen çekilecek.
En çarpıcı detay ise İmralı'dan SDG'ye doğrudan mesaj iletilmesine rağmen örgütün hiçbir başlıkta geri adım atmaması.
Bu durum, örgüt içindeki dış vesayeti ve İsrail-ABD eksenli direnci bir kez daha gözler önüne serdi.
Diplomatik kulislerde konuşulan senaryo net:
SDG geri adım atmazsa, Fırat'ın doğusunda yeni bir askeri safha kaçınılmaz.
Şam, Ankara ve Washington'un bu kez kararlı olduğu vurgulanıyor.
Suriye sahasında yıllardır donmuş görünen dosya, ilk kez bu kadar sert biçimde kapanma aşamasına girdi.